پایگاه خبری فوتبالی- رئیس جدید فدراسیون فوتبال، تغییر اساسی ساختار سازمان لیگ فوتبال بر مبنای سهامداری باشگاه‌های فوتبال در آن را یکی از برنامه های کاری خود اعلام کرده است.
به گزارش فوتبالی، بی گمان در میان برنامه‌های اعلام شده آقای عزیزی خادم، راهبردی ترین برنامه ایشان همین تغییر اساسی ساختار سازمان لیگ فوتبال بر مبنای سهامداری باشگاه‌های فوتبال است. طی سالیان اخیر، قدرت رقابت لیگ فوتبال ایران به دلایل مختلف، افول کرده است. افول توان و قدرت رقابت لیگ فوتبال به طور طبیعی بر همه بخش های فوتبال ایران تاثیر منفی به جای گذاشته است و اکنون باشگاه هایی ضعیف تر از گذشته داریم. سهمیه های قاره ای ما در رقابت های باشگاهی در معرض خطر است. زیرساخت هایی فرسوده و بروز نشده داریم. مالکیت و تصدی دولت در ورزش حرفه‌ای و باشگاه داری و رقابت دولت با بخش خصوصی در این عرصه ادامه دارد. بخش خصوصی ایران از سرمایه گذاری در فوتبال و باشگاه داری، نگران و گریزان است. فساد و ناکارآمدی به بخش های مختلف فوتبال ایران رخنه کرده و در بعضی از بخش ها جا خوش کرده است. میانگین سنی مدیران و دست اندرکاران کنونی هیات های فوتبال و بعضا باشگاه ها و نهادهای ورزشی و استمرار طلبی بعضی از آنان، بیانگر ناهمواری های بسیار در مسیر ورود جوانان تحصیلکرده و لایق به فوتبال ایران است. توان و باور استعداد یابی و بازیکن سازی در فوتبال ایران به شدت آسیب دیده است. فوتبال پایه در سایه شیفتگی باشگاه داران و مدیران به نتایج تیم خود در لیگ برتر، دچار اضمحلال سنگین شده است. ناکارآمدی و روزمرگی به اغلب نهادهای فوتبالی اعم از فدراسیون و سازمان لیگ و باشگاه ها و هیات های فوتبال رسوخ کرده است. در انتقال بازیکن به لیگ های معتبر جهان موفقیت شایان توجهی نداشته ایم. آموزش ها بیشتر رویکرد مدرک گرایی و دریافت گواهی شرکت در دوره پیدا کرده و یادگیری و انتقال دانش، مورد غفلت قرار گرفته است.
لیگ فوتبال ایران نتوانسته حتی برای کشورهای فارسی زبان و نیز کشورهای آسیای میانه که منطقه فوتبالی ماست مرجع تولید کارشناس و مدیر و مربی و داور و الگوی پیاده سازی لیگ حرفه ای و.....باشد.
اینها فقط بخشی از ناکامی ها، آسیب ها و مخاطراتی است که فوتبال ما با آن روبرو است.
طی نوشتارهای اخیر نگارنده در پایگاه خبری فوتبالی، مکررا و از جوانب مختلف لزوم بهینه‌سازی لیگ فوتبال ایران را دنبال و تغییر اساسی ساختار سازمان لیگ فوتبال بر مبنای سهامداری باشگاه‌های فوتبال در آن را شایسته دفاع و اجرا دانسته است.
در این نوشتار ، پس از مقدمه‌ای که بیان شد نگارنده می خواهد به بیان بخشی از بایسته های یک لیگ فوتبال پیشرفته و پیشرو برای ایران اشاره کند که در هشت مورد به آن اشاره می شود:
۱- معتقدم برای آنکه در سطح قاره آسیا یک سازمان لیگ فوتبال پیشرفته و پیشرو داشته باشیم باید از مدل ایجاد یک شرکت سهامی که فدراسیون فوتبال (سهامدار دارای حقوق ممتاز و کنترل کننده کلان و ناظر) و باشگاه های فوتبال، سهامدار آن هستند استفاده کنیم. شکل حقوقی لیگ فوتبال ایران به دلایل مختلفی، بهتر است شرکت سهامی باشد. اساسنامه این شرکت باید به تایید فدراسیون فوتبال برسد.
در این شرکت، نسبت تقسیم سود و درآمد بطور کلی باید تابعی از نسبت سهامداری، قدرت سهامدار در ایجاد درآمد برای لیگ فوتبال و .... باشد. (حدود ۸۰ درصد درآمدها برای باشگاه و حدود ۲۰ درصد برای فدراسیون فوتبال)
۲- شفافیت مالی یکی از مهمترین شاخص های یک لیگ مترقی و پیشرو است. همه لایه های مدیریتی و مالکیتی در سازمان لیگ باید متعهد به سطح بالایی از شفافیت مالی باشند. برای دستیابی به سطح بالایی از شفافیت مالی در سازمان لیگ فوتبال، اولاً فدراسیون فوتبال و باشگاه های فوتبال به عنوان سهامداران این شرکت، بایستی به گونه ای سختگیرانه، شفافیت مالی را از خود شروع و از تنظیم صورت های مالی و ترازنامه های غیرواقعی و صوری پرهیز کنند. ثانیاً بایستی به استخدام کارشناسان مالی و حسابداران زبده و انتخاب مؤسسات حسابرسی کاملا مستقل و حرفه ای مبادرت ورزند. ثالثاً بایستی از به روزترین استانداردهای مالی و حسابداری ، متناسب با لیگ های ورزشی در چهارچوب الزامات فیفا و اطلاعات مالیاتی استفاده کنند. رابعاً همه لایه های مالکیتی و مدیریتی سازمان لیگ باید به طور منظم اقدام به انتشار صورت های مالی، ترازنامه و گزارش های رسمی حسابرسی خود کنند.
۳- نظم لیگ در همه ابعاد (تقویم و نظام مسابقاتی، نظام دریافت ها و پرداخت ها، نظام ارزشیابی و اعتبارسنجی، نظام آموزشی و...) از شاخص های مهم یک لیگ پیشرو است.
۴- نظارت جدی، مستمر و سختگیرانه فدراسیون فوتبال بر اختصاص حداقل ۲۵ درصد بودجه باشگاه ها به تیم های پایه و آکادمی های فوتبال مبتنی بر یک برنامه جامع و دقیق استعدادیابی و بازیکن سازی برای داشتن لیگ پیشرفته و پیشرو، ضروری است.
۵- یک لیگ پیشرو فوتبال بایستی همواره در ابعاد مختلف، پیوندی قوی و نزدیک با همه ذینفعان و طرفداران خود داشته باشد. (مردمی کردن لیگ فوتبال)
آسان و ساده کردن دسترسی هواداران به درگاه های ارتباط با لیگ، تسهیل هر چه بیشتر برای ذیفعان جهت دریافت خدمات، توجه به رفاه و آسودگی هر چه بیشتر آنان در ورزشگاه ها، فراهم آوردن امکان خرید کالاهای اصل ورزشی از باشگاه های مورد علاقه بصورت حضوری و آنلاین، توجه به نیازهای ذینفعان و هواداران در روز مسابقه، فراهم کردن زمینه مشارکت ذینفعان در مدیریت هیات ها و باشگاه های فوتبال و لیگ، ایجاد نظامی برای ساخت و توسعه ارزش افزوده جهت ذینفعان لیگ، فراهم کردن شرایط برای ایفای نقش داوطلبان ورزشی، همراهی و همدردی با جامعه و رعایت مسئولیت های اجتماعی در قبال همه ذینفعان، همراه کردن شور و اشتیاق اجتماعی با مسابقات و رویدادهای لیگ فوتبال از جمله مواردی است که می تواند پیوند قوی و نزدیک لیگ فوتبال با طرفدارانش را ایجاد کند.
۶- یک لیگ فوتبالی پیشرو و مترقی باید در عین حرفه ای بودن ترکیبی از ورزش و سرگرمی را برای ذینفعان فراهم آورد. لیگ فوتبال ایران بایستی بتواند بخشی از اوقات فراغت ذینفعان و خانواده هایشان را بخود اختصاص دهد.
۷- لیگ فوتبال ایران برای پیشرو بودن باید یک برنامه راهبردی بسیار قوی داشته باشد. اقدام به هدف گذاری بلندمدت و برنامه های عملیاتی سالانه با تعیین اهداف کمی و کیفی کند. برنامه توسعه اقتصادی و مالی و فنی قوی با هدف گذاری کمی و کیفی و همراه با جدول زمانی لازم را داشته باشد. یک نظام بازاریابی قدرتمند و نظام جذب و حفظ شرکای تجاری داخلی و خارجی داشته باشد. نظام قدرتمندی در ارتباط با کارآفرینان ورزشی و استفاده گسترده از فناوری های لازم داشته باشد و به ایجاد و توسعه شبکه اجتماعی و ابزارهای رسانه ای مختص خود توجه کند.
۸- توجه ویژه به آموزش و دانش افزایی برای کارشناسان، مدیران، مربیان و داوران و دیگر دست اندرکاران فوتبال کشور از دیگر لوازم ساختن یک لیگ فوتبالی مترقی و پیشرو برای ایران است که البته باید با نقش آفرینی ویژه فدراسیون فوتبال به سرانجام برسد.
رویکرد آماری در مبحث آموزش و افزایش تعداد گواهی ها و مدرک گرایی ، یک رویکرد نادرست و گمراه کننده در حیطه آموزشی فوتبال ایران است. رویکرد آموزشی در فوتبال ایران باید به سمت انتقال دانش، کیفیت در آموزش، توانمندسازی کارکنان، تعمیق اصل تخصص گرایی ، تغییر جهت بدهد.
صادق رئیسی کیا
۲ فروردین‌ماه ۱۴۰۰
