خبرگزاری فوتبالی- پیچیدگی مشکل اساسنامه فدراسیون فوتبال و مقاومت مسئولان آن برای شفاف‌سازی در این رابطه، وضعیت مبهمی را به وجود آورده است.
به گزارش فوتبالی و به نقل از ایران‌ورزشی، کسی نمی‌داند راه حل مشکل فعلی فدراسیون فوتبال ایران چیست؟ وقتی نه می‌توان قانون مصوب را تغییر داد و نه در حال حاضر راهی هست برای متقاعد کردن فیفا برای دخالت نکردن دولت در امور فدراسیون. در حالی که همه اینها شرایط مبهمی از آینده فدراسیون فوتبال ترسیم کرده اما جالب است بدانید که در سال 2013 فدراسیون فوتبال اوگاندا، با مشکلی مشابه آنچه امروز در فدراسیون فوتبال ایران می‌بینیم مواجه بوده است. فدراسیون فوتبال اوگاندا در قالب شرکتی ثبت شده بود که باید از قانون Trustees Incorporation Act (فعالیت اتحاد امنا) پیروی می‌کرد.
مطالعه‌های بیشتر درباره این عنوان نشان می‌دهد که آن چیزی شبیه به عنوان «غیردولتی عمومی» در ایران است اما با قدرت عمل بیشتری که به دولت و وزارت ورزش آن کشور می‌داد. عنوان Trustees Incorporation Act برای فدراسیون فوتبال اوگاندا به وزارت ورزش این کشور، این قدرت را می‌دهد که حتی برای فدراسیون‌های ملی، قانون وضع کند.
جالب است بدانید این سطح از دخالت دولت در فدراسیون فوتبال اوگاندا، بعد از یک پروسه 3 ساله به نتیجه می‌رسد و این فدراسیون فوتبال بدون حذف این عنوان و بدون اینکه تعلیق شود، به کار خود ادامه می‌دهد.
در این گزارش می‌خواهیم مراحلی را مرور کنیم که فدراسیون فوتبال اوگاندا با تمام شباهت‌هایش به فدراسیون فوتبال ایران برای برون رفت از مشکل اساسنامه‌اش طی کرده است.
وقتی فدراسیون فوتبال اوگاندا فیفا را از عنوان دردسرساز آگاه کرد
دولت اوگاندا بر اساس قانون مصوب خود، تأکید داشت که فدراسیون فوتبال تنها در صورتی به عنوان یک نهاد قانونی ثبت می‌شود که از قانون Trustees Incorporation Act پیروی کند. در آن زمان فدراسیون فوتبال اوگاندا نمی‌خواست زیر بار این قانون برود و به نوعی فیفا را از این موضوع مطلع کرد که قانون فوق می‌تواند زمینه دخالت دولت در فدراسیون فوتبال را فراهم کند.
البته با توجه به اینکه این قانون اختیار قانونگذاری برای فدراسیون فوتبال را به وزارت ورزش اوگاندا می‌داد، خواه‌ناخواه راه را برای دخالت در امور فوتبالی هم باز می‌گذاشت. همین موضوع باعث شد که فیفا در تاریخ 19 جولای 2013، نامه‌ای را خطاب به وزیر ورزش کشور اوگاندا ارسال کند. فیفا در این نامه از گزارشی خبر داده بود که از اوگاندا دریافت کرده است و خواسته بود وزارت ورزش اقدامات لازم را برای بهبود وضعیت مدیریت فدراسیون فوتبال این کشور به کار گیرد. در این نامه به تطابق نداشتن اساسنامه فدراسیون فوتبال اوگاندا با اساسنامه فیفا اشاره شده است و به نوعی از وزارت ورزش این کشور خواسته شده تا درباره این موضوع اقدامات لازم صورت گیرد.
دو ماه بعد در تاریخ 24 سپتامبر 2013، فدراسیون فوتبال اوگاندا، نامه‌ای خطاب به فیفا نوشت و در آن به این نکته اشاره کرد که بر اساس قوانین کشوری، فدراسیون فوتبال باید از قانون Trustees Incorporation Act تبعیت کند و این موضوع نباید بر عضویت فدراسیون فوتبال اوگاندا در فیفا تأثیری بگذارد.
این توضیح وضعیت اما کارساز نبود و نتوانست فیفا را متقاعد کند و ماجرا وارد همان مرحله‌ای شد که فدراسیون فوتبال ایران، امروز درگیر آن است. فیفا اصرار می‌کند در صورتی که اساسنامه فدراسیون فوتبال اوگاندا مطابق اساسنامه فیفا تنظیم نشود، ممکن است این فدراسیون حتی با تعلیق مواجه شود.
این درست همان شرایطی است که امروز فدراسیون فوتبال ایران تجربه می‌کند. برای روشن شدن این شباهت، یک بار دیگر شرایط فدراسیون را مرور می‌کنیم.
بند اول پیش‌نویس اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال ایران، فدراسیون را به عنوان نهادی «عمومی و غیردولتی» معرفی کرده است. فیفا در نامه‌ای به این عنوان ایراد گرفت تا احتمال تعلیق یا حداقل روی کار آمدن کمیته انتقالی قوت بگیرد. تغییر این عنوان بر اساس قانون مصوب در سال 1371 امکان‌پذیر نیست و فدراسیون فوتبال هم مدعی است که در صورت تغییر نکردن این عنوان برخورد لازم را خواهند داشت. چند روز پیش احسان قاضی‌زاده هاشمی، نماینده مجلس شورای اسلامی گفته بود که تبیین اشتباه ما از قانون، فیفا را حساس کرده است وگرنه در نامه اول فیفا هیچ ایرادی به این عنوان گرفته نشده است. قاضی‌زاده به عنوان نماینده‌ای از نهاد قانونگذار معتقد بود که برخی افراد در فدراسیون فوتبال برای اینکه مشمول قوانین دیگر نشوند، این ذهنیت را برای فیفا ایجاد کرده‌اند.
سه سال درگیری فیفا با اوگاندا بر سر عنوان فدراسیون فوتبال!
کشمکش‌های بین فیفا و فدراسیون فوتبال از سال 2013 تا 2016 ادامه پیدا کرد.
کار به جایی رسیده بود که وزارت ورزش این کشور تاریخ نهایی را مشخص کرده بود که اگر فدراسیون فوتبال با قبول قانون Trustees Incorporation Act اساسنامه خود را ثبت کرد ما شما را به عنوان نهاد قانونی می‌شناسیم، وگرنه وزارت ورزش، فدراسیون فوتبال را به رسمیت نمی‌شناسد.
همه این اتفاقات باعث شد که معاون حقوقی مجلس اوگاندا در نامه مفصلی، شرایط کلی کشور اوگاندا، وضع قانون و لزوم پیروی فدراسیون فوتبال از این قانون را شرح دهد. در این نامه 15 صفحه‌ای به مواردی اشاره شده که براساس قانون فوق باید رعایت شود.
در بخشی از این نامه با عنوان «قدرت وزیر» به مواردی اشاره می‌شود که این قانون دست وزیر را برای تصمیم‌گیری در امور فدراسیون فوتبال باز می‌گذارد. به این شکل که وزیر قدرت اول است و هر تغییر و تصمیمی زیر نظر وزیر و این قانون انجام شود. در این نامه البته به این نکته تأکید شده است که وزارت ورزش و دولت اوگاندا مخالفتی با استقلال فدراسیون فوتبال ندارد و ذکر این عنوان در اساسنامه فدراسیون فوتبال فقط به خاطر فرآیند ثبت است. همچنین در ادامه این نامه به فدراسیون فوتبال کشورهایی مثل یونان، لهستان و کنیا اشاره شده است که به خاطر دخالت دولت در امور فدراسیون فوتبال، تعلیق شده بودند.
در بند 19 این نامه به تعلیق فدراسیون فوتبال یونان در سال 2014 اشاره شده است که به دلیل دخالت وزیر ورزش در امور ریاست فدراسیون فوتبال انجام شده است.
اسپانیا، لهستان، اندونزی و نیجریه از دیگر کشورهایی هستند که در بندهای بعدی نامه، به تعلیق فدراسیون فوتبال آنها به دلیل دخالت دولت در امور فدراسیون فوتبال اشاره شده است.
معاون حقوقی مجلس اوگاندا اما تأکید می‌کند که ما نمی‌خواهیم مثل فدراسیون فوتبال این کشورها تعلیق شویم و هیچ قصدی برای دخالت کردن دولت در امور فدراسیون فوتبال وجود ندارد.
راهکار اوگاندا برای حل مشکل؛ فدراسیون تصمیم می‌گیرد
معاون حقوقی مجلس اوگاندا، در ادامه نامه 15 صفحه‌ای خود درباره عنوانی توضیح داده است که مشابه عنوان «عمومی غیردولتی» برای فدراسیون فوتبال این کشور بود و شائبه دخالت دولت در امور فدراسیون فوتبال را به وجود آورد. در بند 36 این نامه به این نکته تأکید شده است که درست است بر اساس قانون مصوب و آنچه باید در اساسنامه فدراسیون فوتبال قید شود، وزیر اختیار قانونگذاری دارد اما نکته اینجاست که این قانونگذاری بنا به درخواست فدراسیون فوتبال انجام می‌شود و به هیچ عنوان جنبه دخالت وزیر در امور را نخواهد داشت.
با توجه به اینکه اساسنامه فدراسیون فوتبال اوگاندا شباهت بسیار زیادی به اساسنامه فدراسیون فوتبال دارد، اگر وزارت ورزش ایران بخواهد به سبک اوگاندا، فیفا را برای گنجاندن عنوان «عمومی غیردولتی» در اساسنامه متقاعد کند، باید به این نکته اشاره کند که سازمان بازرسی کل کشور در صورتی به امور فدراسیون فوتبال ورود می‌کند، که ارکان قضایی فدراسیون فوتبال یا کمیته اخلاق چنین درخواستی را داشته باشند. یعنی نهادهای نظارتی فدراسیون فوتبال تشخیص می‌دهند که نهادهای نظارتی کشور به موضوعی ورود کنند یا نه. در این شرایط است که می‌توان مدعی بود دولت هیچ دخالتی در امور فدراسیون فوتبال نخواهد داشت.
این موضوعی است که باید از سوی وزارت ورزش ایران به فیفا اعلام شود. تضمینی که بتواند فیفا را متقاعد کند در پس این عنوان نیتی برای دخالت در امور فدراسیون فوتبال وجود ندارد.
این تنها راهی است که می‌تواند فدراسیون فوتبال ایران را از مشکلی که در آن گرفتار شده است، رها کند.
راهی که فدراسیون فوتبال اوگاندا بعد از 3 سال کشمکش به آن رسید و حالا ایران می‌تواند به عنوان تجربه‌ای مشابه از آن استفاده کند. این موضوع اما زمانی محقق می‌شود که وزارت ورزش و جوانان به این موضوع ورود کند و بتواند فیفا را به نوعی بابت استقلال فدراسیون فوتبال متقاعد کند و عنوان عمومی غیردولتی را صرفاً عنوانی برای ثبت در اساسنامه بداند.
از قانون پیروی نکردید، اسم اوگاندا را بردارید
مجلس اوگاندا در شرایطی در این نامه 15 صفحه‌ای به دخالت نکردن وزارت ورزش این کشور در فدراسیون فوتبال تأکید دارد که تخطی از قانون این کشور و حذف عنوان Trustees Incorporation Act را هم به هیچ عنوان نمی‌پذیرد. طوری که در بند 45 این نامه آمده است که اگر در صورتی که فدراسیون فوتبال در اساسنامه خود از قانون کشور تبعیت نکند، اسم اوگاندا را در کنار عنوان فدراسیون فوتبال نخواهد داشت.
این درست مشابه نگاهی است که مجلس شورای اسلامی ایران درباره تغییر قانون به خاطر اساسنامه فدراسیون فوتبال دارد. همانطور که احسان قاضی‌زاده هاشمی، نماینده مجلس شورای اسلامی در مصاحبه خود با ایران ورزشی گفته بود که اگر قرار باشد فدراسیون فوتبال برخلاف قانون مصوب، عنوان «عمومی غیردولتی» را از اساسنامه خود حذف کند، دیگر نمی‌تواند به عنوان فدراسیون فوتبال فعالیت کند و باید تحت عنوان مؤسسه فوتبال به فعالیت خود ادامه دهد.
به تمام تشابه‌هایی که بین وضعیت اوگاندا و ایران هست باید این مورد را هم اضافه کنیم که نهادهای قانونگذار زیر بار تغییر قانون و پیروی نکردن فدراسیون فوتبال از قانون مصوب نرفتند. در عین حال اما توانستند فیفا را متقاعد کنند که این قوانین به معنی دخالت نیست یا به عبارت دیگر، تبیین درستی از قانون مصوب داشتند.
اتفاقی که در ایران مشاهده نمی‌شود و تفسیر درستی از قانون مصوب ایران به فیفا ارائه نشده است. معلوم نیست چه کسی در فدراسیون فوتبال براساس چه منفعتی، تفسیر نادرستی از قانون را برای فیفا ارائه کرده است که فدراسیون جهانی فوتبال دچار این تصور شده است که وزارت ورزش در کار فدراسیون فوتبال دخالت می‌کند.
جلسه سه‌جانبه فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش اوگاندا با فیفا
پیرو نامه مفصلی که معاون حقوقی مجلس اوگاندا درباره وضعیت ورزش این کشور و دخالت وزیر در فدراسیون فوتبال نوشته بود، کشمکش‌های فیفا و اوگاندا در نهایت به جلسه چهار ساعته‌ای منجر می‌شود که در تاریخ 12 جولای 2016 با حضور نماینده فیفا، فدراسیون فوتبال اوگاندا و وزارت ورزش برگزار شد.
وزارت ورزش این کشور در این جلسه سه‌جانبه تعهد می‌دهد که هیچ دخالتی در امور فدراسیون فوتبال این کشور نخواهد داشت. بعد از این جلسه اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال اوگاندا با تأکید بر پیروی این فدراسیون از قانون Trustees Incorporation Act تنظیم می‌شود و در سال 2018 به ثبت نهایی می‌رسد!
از اولین نامه فیفا که در تاریخ 19 جولای 2013 به فدراسیون فوتبال اوگاندا ارسال شده بود، 5 سال طول کشید تا اساسنامه این فدراسیون فوتبال با تبعیت از قانون مجلس اوگاندا به ثبت رسید.
آن هم بعد از اینکه وزارت ورزش این کشور تضمین لازم را به فیفا داد که دخالتی در امور فدراسیون فوتبال نخواهد داشت.
فدراسیون فوتبال ایران هم تا زمانی که نتواند خیال فیفا را بابت این موضوع راحت کند، همچنان درگیر کشمکش‌های مربوط به اساسنامه خواهد بود. چه بسا این ماجرا هم مثل اتفاقی که برای اوگاندا رخ داد، سال‌ها طول بکشد. این بلاتکلیفی اما بدون شک چیزی نیست که در شرایط کنونی، فوتبال آشفته ایران آن را تاب بیاورد. چه بسا اصرار بیش از حد ما به تغییر ندادن قانون، برای فیفا راهی جز تعلیق فدراسیون فوتبال ایران باقی نگذارد.
1984
