سایت رسمی فوتبالی- در روزهای اخیر تیم سنگال توجه جهانی را در رقابت های روسیه به سمت خود جلب کرده است. اما این اتفاق تنها به دلیل پیروزی 2 – 1 آنها در برابر لهستان که تنها پیروزی تیم های آفریقایی در دور اول رقابت های گروهی بود، رخ نداده است.
سرمربی آنها، الیو سیسه، تنها فرد سیاه پوستی است که هدایت یکی از 32 تیم حاضر در جام جهانی را بر عهده دارد.
سیسه به خبرنگاران گفت: " من تنها سرمربی سیاه پوست در جام جهانی هستم. این درست است اما این ها بحث هایی هستند که من را آزار می دهند. فکر میکنم که فوتبال یک ورزش جهانی است و رنگ پوست شما از اهمیت کمی برخوردار است. "
تفاوت سیسه در صدر اخبار قرار گرفت اما این تنها استثنای جام جهانی نیست. این در واقع یک قانون است.
سرمربیان سیاه پوست به ندرت در جام جهانی دیده شده اند.
حتی افزایش تعداد تیم ها از 24 به 32 نیز کمکی به این موضوع نکرد.
در فرانسه 1998، اولین جام جهانی با افزایش تیم ها، هیچ سرمربی سیاه پوستی حضور نداشت. این در حالی بود که تعداد تیم هایی که از کشورهای سیاه پوست مانند کشورهای آفریقایی می آمدند از سه به پنج رسیده بود.
از آن زمان تنها هفت سرمربی سیاه پوست شانس مربیگری تیم های حاضر در جام های جهانی را داشته اند.
حتی در جام جهانی 2010 که به میزبانی آفریقای جنوبی برگزار شد که یک افتخار برای این قاره به حساب می آمد، تعداد سرمربیان سیاه پوست 32 – 0 بود.
فلورنت ایبنج، سرمربی تیم ملی جمهوری دموکراتیک کنگو به آژانس خبری ای اف پی گفت: " ما می توانیم بازی کنیم اما نمی توانیم مربی باشیم. شاید سیاه پوستان تنها برای فرمانبرداری ساخته شده اند. "
ایبنج همچنان سرمربی این تیم است و موفق شد در سال 2016 قهرمان جام ملت های آفریقا نیز شود. این در حالی است که کشورهای آفریقایی معمولا سرمربیان سفید پوست از اروپا یا آمریکای شمالی به خدمت می گیرند.
برای مثال در جام جهانی 2010، کارلوس آلبرتو پیریرا سرمربی آفریقای جنوبی بود.
در حضور قبلی آنها در جام جهانی ( 1998 ) نیز فیلیپ تروسیه، مربی فرانسوی هدایت آنها را بر عهده داشت.
در واقع در جام ملت های آفریقا 2017، تنها سه تیم از بین 16 تیم سرمربی سیاه پوست داشتند.
اما بعضی معتقدند که این موضوع ربطی به تبعیض ندارد.
نیانتاکی، رییس فدراسیون فوتبال غنا اخیرا در یک مصاحبه تلویزیونی اظهار داشت: " خیلی ربطی به ملیت یک سرمربی ندارد. بیشتر به شایستگی او بستگی دارد. اگر ما یک سرمربی غنایی داشته باشیم که بتواند ما را در رقابتی پیروز کند، عالی است. اگر یک سرمربی اروپایی داشته باشیم، آن هم عالی است. "
غنا یکی از قدرت های برتر فوتبال آفریقا است اما از صعود به روسیه 2018 بازماند.
سرمربی حال حاضر آنها کاپیتان سابق، جیمز آپیا، است که جانشین سرمربی سابق چلسی، آورام گرانت، در این تیم شد. گرانت بعد از کسب مقام چهارم در جام ملت های آفریقا با ستاره های سیاه از این تیم کنار گذاشته شد.
بهترین نتایج تاریخ غنا که 4 قهرمانی قاره ای در سال های 1963، 1965، 1978 و 1982 است تحت نظر سرمربیان سیاه پوست به دست آمده است.
برای بسیاری از تیم های حرفه ای، این تبعیض نژادی به خوبی در جام جهانی قابل رویت است.
در سال 2014 تحقیق گسترده ای توسط انجمن فوتبال علیه نژادپرستی در کشورهای انگلیس، فرانسه و هلند انجام گرفت. نتایج نشان می داد که سیاه پوستان تنها 3 درصد از اعضای کادر فنی تیم ها را تشکیل می دهند.
پیارا پووار، مدیر اجرایی این انجمن می گوید: " دیدن این آمار عجیب نیست وقتی نبود موقعیت ها را از پایین ترین مقاطع می بینید. لیگ های بزرگ اروپایی مسئول این اتفاقات هستند. آنها تاریخی پر از بازیکنان سیاه پوست دارند اما هرگز از آنها برای مربی شدن حمایت نکردند. این یک تبعیض قدیمی است که ورزشکاران سیاه پوست بازیکنان خوبی هستند اما مربیان خوبی نیستند. این مربیان قرن ها برای این تبعیض و از بین بردن نژادپرستی مبارزه کردند. اما وقتی چنین چیزی در فوتبال اروپا نهادینه شده، این نژادپرستی به سایر کشورها مانند آفریقا نیز سرایت می کند. جایی که حالا استخدام مربیان اروپایی بسیار رایج است خصوصا مربیان پیر که دو یا سه کشور را در منطقه هدایت کرده اند. "
در فصل 2017 – 2018 در انگلیس تنها سه سیاه پوست در 92 تیم حاضر در 4 دسته فوتبال این کشور حضور داشته اند. و در لیگ برتر تنها برایتون سهمی در این موضوع داشته است.
حداقل 25% بازیکنان فوتبال حرفه ای انگلیس سیاه پوست هستند.
اما در فوتبال بین المللی، کمتر کشوری به اندازه برزیل در این زمینه عجیب است.
موفق ترین کشور در جام جهانی جمعیت با ترکیب نژادی حدودا 50 درصدی دارد ( 47% سیاه پوست ) و با بازیکنان غیر سفید پوست خود مانند پله، روماریو و رونالدو موفق شده تا 5 بار قهرمان جهان شود.
با این حال برزیل هرگز یک مربی سیاه پوست در جام جهانی نداشته است.
گیلبرتو سیلوا، ستاره سابق برزیل که عضوی از این تیم در قهرمانی جام جهانی 2002 بود و این روزها به عنوان مفسر تلویزیونی کار می کند، در این باره گفت: " این اتفاق هرگز مرا برای سرمربی شدن دلسرد نکرد اما سرمربیان سیاه پوست ممکن است حس کنند که این رقابت عادلانه نیست. تنها توصیه ای که دارم این است که اگر تبعیضی هست، سیاه پوستان باید با سر بالا با آن روبرو شوند. کاری که در زمان بازی وقتی شعار نژادپرستانه ای در ورزشگاه می شنیدیم، انجام می دادیم. "
وقتی فرانسه قهرمان جام جهانی 1998 شد و با ترکیب نژادی خود مشغول جشن گرفتن بود، سرمربیان از بیشتر بازیکنان غیر سفید پوست اجتناب می کردند.
در حالی که مربیان مثل لوران بلان و دیدیه دشام تیم ملی را هدایت می کنند و زین الدین زیدان موفق شده رئال مادرید را سه بار قهرمان لیگ قهرمانان اروپا کند، پاتریک ویرا اخیرا در بالاترین سطح خود موفق به هدایت تیم نیس فرانسه شده است.
سیمون کوپر، خبرنگار و نویسنده آلمانی، که کتابی درباره فوتبال نیز نوشته، معتقد است که این شرایط تحت تاثیر تعصبات ناخودآگاه نیز قرار دارد.
کوپر معتقد است: " وقتی باشگاه ها و موسسات فوتبال فوتبال مربیانی را انتخاب می کنند نگران پذیرفته شدن آنها نیز هستند بنابراین تلاش می کنند که در انتها کسی را انتخاب کنند که مانند یک مدیر باشد و این به معنای یک مرد سپید پوست 40 تا 60 ساله است که ذهنیت مردانه دارد. آنها با احتیاط بازی می کنند چرا که اگر موسسه یا باشگاه نتایج مورد نظر را درنگیرد مورد انتقاد قرار می گیرند. "
در کتاب سیمون از داده هایی صحبت شده که نشان می دهند مربیان نقش کمتری از آنچه به ذهن می رسد در پیروزی ها دارند. او در این بار می گوید: " سیسه بازی را برای سنگال نبرد. بازیکنان مسئول 95% از پیروزی ها هستند. اما مربیان چهره تیم هستند. مردم و رسانه ها با مربی در تماس هستند و او را در کنفرانس های خبری می بینند. علاوه بر رنگ ما باید درباره جنسیت هم صحبت کنیم. چرا که یک زن سیاه پوست می تواند مربی بزرگی باشد. "
کوپر معتقد است: " اما اگر چنین اتفاقی بیفتد مردم به آن می خندند. این یک تعصب دیوانه وار اما بیشتر ناخودآگاه است. یک مهاجم هرگز برای روابط عمومی خود انتخاب نمی شود اما یک مربی یا سرمربی چرا. متاسفانه فوتبال صنعتی نیست که بسیاری انتظار دارند. این موقعیت در زمینه های دیگر یکسان نیست. "
از سیسه به دلیل مطرح شدن این موضوع در جریان جام جهانی عذرخواهی شد اما سرمربی سنگال این موضوع را شب بازی برابر لهستان مطرح کرد: " فوتبال یک ورزش جهانی است و من نماینده نسل جدیدی هستم که می خواهد جایگاه خود را در فوتبال آفریقا و دنیا داشته باشد. بالاتر از تمام بازیکنان خوب، ما آفریقایی ها در تاکتیک خودمان بسیار خوب هستیم و این حق را داریم که بخشی از مسابقات سطح بالای بین المللی باشیم. "
4125
