لقب(ها): سرخپوشان، ارتش سرخ آسیا

سال تاسیس: 1342

افتخارات تیمی: 15 قهرمانی ليگ (8 قهرمانی در لیگ برتر)

6 قهرمانی جام حذفی

3 قهرمانی در سوپرکاپ ایران

1 قهرمانی جام در جام آسیا

اسطوره ها: علی پروین، همایون بهزادی، حسین کلانی، محمود خوردبین، محمد پنجعلی، ناصر محمد خانی، احمدرضا عابدزاده، فرشاد پیوس، کریم باقری، علی دایی، علی کریمی، هادی نوروزی

استادیوم: ورزشگاه آزادی تهران (گنجایش: 78،116 نفر)

باشگاه پرسپوليس در سال 1342 توسط علی عبدو بنا شد. سال 1346 و در پی انحلال باشگاه شاهین، عبدو باشگاهی را که پنج سال پیش تاسیس کرده بود، به صف اول ورزش ایران کشید. پس از انحلال شاهين، با همت امير مسعود برومند و رايزنب های پرویز دهداری، چند تن از بازيکنان سابق شاهين در ترکيب تيم دسته دومی پرسپوليس قرار گرفته و ترتيب يک مسابقه با تيم جم آبادان( که در آن زمان تيم صاحب نامی بود ) را دادند و پس از آن تمامی اعضای شاهين به پرسپوليس پيوستند و محبوبيت شاهين را به پرسپوليس هديه نمودند. علی عبدو به بازیکنان تیم شاهین برای ادامه فعالیت پیشنهاد داد به تیم او بپیوندند. بازیکنان شاهین مأوای جدیدی یافتند و 10 بازیکن دعوت او را پذیرفته و به پرسپولیس پیوستند. این باشگاه از زمان تاسیس تا زمان انقلاب به طور خصوصی اداره می شد و زیر مجموعه شرکتی به نام CRC (سی آر سی) بود. سهامداران اصلی این شرکت علی عبدو، ارتشبد محمد خاتم (فرمانده نیروی هوایی ارتش) و همسرش فاطمه پهلوی (دختر رضاشاه) بودند.

پرسپولیس بهار خود را در آغازین روزهای سال 1347 با مربیگری دهداری (کاپیتان پیشین شاهین) و سرپرستی دکتر برومند آغاز کرد. مطابق مقررات، این تیم می بایست کار خود را در فوتبال از دسته سوم و یا حداکثر از دسته دوم باشگاه ها شروع می‌کرد. اما انحلال چند تیم در این زمان باعث گردید تا به جای مسابقات لیگ یکسری مسابقات رده بندی در سطح باشگاه های پایتخت برگزار شود. در آن مسابقات 44 تیم به رقابت پرداختند که چهار تیم پرسپولیس، تاج، عقاب و پاس سرگروه گردیدند. آن‌ها در مسابقات قهرمانی آسیا (مسابقاتی که میان تیم‌های ایرانی برای شرکت در جام باشگاه‌های آسیا برگزار شد) نیز قهرمان شدند و به عنوان نخستین نماینده ایران به جام باشگاه‌های آسیا رفتند و عازم بانکوک تایلند شدند.

در سال 1348 کارخانه ایران ناسیونال با مدیریت خیامی که خود از طرفداران تیم شاهین بود درصدد تشکیل تیمی قدرتمند برای حضور در رده اول مسابقات و تبلیغ محصولات این شرکت (از جمله خودرو پیکان) برآمد. پیکان نیز تا پیش از آن، تیم فوتبال نه چندان قدرتمندی داشت که بازیکن سرشناس آن علی پروین بود. مذاکرات عبدو و خیامی نتیجه داد و تمامی بازیکنان تیم باشگاه پرسپولیس به پیکان پیوستند. خیامی مذاکراتی با چند تن از شاهینی های سابق انجام داد و آنان را به تیم پیکان دعوت نمود. به این ترتیب تمامی بازیکنان شاهین (به جز عزیز اصلی دروازبان شاهین) به پیکان مهاجرت کردند. خیامی با اندیشه تشکیل باشگاهی حرفه ای به جذب مربی خارجی اقدام کرد و آلن راجرز را به ایران برای همکاری فرا خواند و در این سال عنوان قهرمانی باشگاه های ایران را از آن پیکان نمود و در همین سال پیکان به جای تیم ملی در تورنمنت جام دوستی نیز شرکت کرد و در بین پنج تیم مقام نخست را از آن خود کرد.

نکته جالب، رقابت پیکان در برابر پرسپولیس در جام باشگاهها بود که تک گل علی پروین نتیجه را یک بر صفر به سود پیکان خاتمه داد. در همین دوره از رقابت ها، پرسپولیس با دوازده امتیاز در رده یازدهم قرار گرفت.

پرسپولیس قبل از انقلاب

با گذشت یکسال بنا به دلایلی، خیامی از ادامه کار با تیم پیکان منصرف شد. او که به فکر تأسیس تیمی حرفه ای بود، زمین اختصاصی برای تیم فوتبال تهیه کرده بود، به هر یک از بازیکنان یک دستگاه پیکان داده و جوایز نقدی قابل توجهی پرداخت کرده و حتی با آنها قرارداد بسته بود، به دلایل متعدد ادامه فوتبال پیکان را صلاح ندید و این تیم را منحل اعلام کرد. مجدداً بازیکنان در سال 1349 به پرسپولیس بازگشتند و تحت رهبری حسین فکری، پس از تاج در جای دوم جام باشگاه‌های تهران قرار گرفتند. در همین سال دست پرسپولیس از جام منطقه‌ای نیز کوتاه ماند.

سال بعد با هدایت آلن راجرز بریتانیایی قهرمانی اولین دوره لیگ تخت جمشید در سال 1350 را از آن خود کردند. در این سال پرسپولیس با 13 پیروزی و 1 شکست، به نخستین قهرمانی تاریخ خود رسید. پرسپولیس در 5 دوره برگزاری لیگ تخت جمشید، با کسب دو قهرمانی ( لیگ اول و سوم ) و سه نایب قهرمانی، به عنوان پرافتخارترین باشگاه کشور شناخته شد.

با پیروزی انقلاب اسلامی این باشگاه نیز همچون بسیاری از نهادهای دیگر دچار تغییرات گسترده شد. طی سال های 1357 تا 1360 پرسپولیس نیز دچار رکود شد. طی این سال ها علی پروین و چند نفر از دیگر همبازیانش سعی در حفظ پرسپولیس داشتند.

پرسپولیس در سال 1366

در سال 1365 امتیاز باشگاه پرسپولیس به بنیاد مستضعفان و جانبازان واگذار شد و زمانی که نام دیگر باشگاه بزرگ پایتخت به استقلال تغییر کرد، مسئولان این نهاد، نام آزادی را هم برای این باشگاه در نظر گرفتند. نامی که زیاد دوام نداشت. در ابتدای دهه 60 نام شهید چمران را پیشنهاد دادند، نامی که حواشی مختلفی در پی داشت. لا به لای این حاشیه ها به طور غیررسمی نام پیروزی بر سر زبان ها افتاد اما تا مدت ها این نام رسمی نبود. سرانجام در تاریخ 18 اردیبهشت 1370، با نام «شرکت فرهنگی ورزشی پیروزی - سهامی خاص» به ثبت رسید و به طور موقت جنجال‌ها فروکش کرد.

با آغاز جنگ ایران و عراق و دهه 1360، لیگ فوتبال سراسری ایران همچنان تعطیل بود (تا سال 1368 که جام قدس برگزار گردید) و پرسپولیس تنها در جام باشگاه‌های تهران شرکت می‌کرد. در تمام سال های دهه 60، پرسپولیس با علی پروین به اغلب آن چیزی که میخواست رسید.

این باشگاه در ده دوره برگزاری این جام در دهه 60، به شش قهرمانی و دو نایب‌قهرمانی دست یافت. در سال 1366، پرسپولیس در کنار قهرمانی در جام حذفی تهران و جام باشگاه‌های تهران، موفق به کسب اولین قهرمانی خود در جام حذفی ایران هم شد تا در یک سال 3 جام بگیرد.

پرسپولیس 1374

دهه هفتاد، برای باشگاه موفقیت‌آمیز بود و با یک قهرمانی در جام برندگان جام آسیا آغاز شد. شاگردان علی پروین در دیدار فینال به مصاف المحرق بحرین رفتند. دیدار رفت با نتیجه تساوی بدون گل به پایان رسید اما دیدار برگشت در آزادی با برتری 1 بر 0 پرسپولیس خاتمه یافت تا سرخپوشان به یک افتخار آسیایی برسند. محمد حسن انصاری فرد روی یک ضربه آزاد تک گل پرسپولیس را به ثمر رساند.

در همان برهه، مدیریت باشگاه به وزارت معادن و فلزات وقت سپرده شد. حسین محلوجی وزیر وقت نیز امیر عابدینی که سابقه بازی در پیکان را نیز داشت و از مدیران رده میانی وزارتخانه محسوب می شد به سمت مدیرعاملی انتخاب کرد.

با آمدن عابدینی و تصمیم اعضای هیأت مدیره بنا بر استفاده از مربیان خارجی گذاشته شد. استانکو آمد و دو قهرمانی لیگ در سال های 74 و 75 ایران را به دست آورد. در لیگ سال 76 پرسپولیس به دلیل حضور 13 بازیکن در اردوی تیم ملی و مسابقات جام جهانی 1998 فرانسه، از مسابقات کنار کشید.

پرسپولیس در سال 1373 با علی دایی - مجتبی محرمی - رضا شاهرودی - فرشاد پیوس

در سال 1377 پرسپولیس مجدد قهرمان شد ولی مهمترین اتفاق برای پرسپولیس در این سال نه قهرمانی در لیگ که بازگشت پروین بود.

پرسپولیس در ده دوره جام آزادگان شرکت کرد و به 4 قهرمانی و 3 نایب‌قهرمانی دست‌یافت، این باشگاه در این سال‌ها از پایه‌های اصلی تیم ملی فوتبال ایران بود، تا جایی که در جام جهانی 1998 فرانسه 9 نفر از 22 بازیکن ایران در آن زمان عضو این تیم بودند، پرسپولیس در این دهه به 2 قهرمانی جام حذفی و 3 بار سومی جام باشگاه‌های آسیا نیز دست یافت.

با آغاز دهه 1380، لیگ برتر فوتبال ایران راه‌اندازی شد و پرسپولیس در نخستین دوره آن قهرمان شد.

قهرمانی پرسپولیس در اولین دوره لیگ برتر با هدایت علی پروین

فصل بعد، پرسپولیس از نخستین دوره لیگ قهرمانان آسیا حذف شد و در لیگ نتایج خوبی نگرفت. این سال‌ها آغاز دورانی بود که سالنامه باشگاه آن را «دوران جدال با بحران» نامگذاری کرده، تا جایی که پرسپولیس حتی مقام نهم لیگ را هم تجربه کرد. دو فصل بعد، پرسپولیس پس از 6 سال دوری از جام در جام خلیج فارس 87_1386 و با هدایت افشین قطبی، در حالی به قهرمانی رسید که از این تیم 6 امتیاز به علت شکایت رافائل ادریو کسر شده بود.

پرسپولیس این دهه را با دو قهرمانی متوالی در جام حذفی (89_1388 و 90_1389) با هدایت علی دایی به پایان برد.

پرسپولیس دهه نود را با حمید استیلی آغاز کرد و خیلی زود جایش را با دنیزلی تعویض کرد. یازدهمین دوره جام خلیج فارس برای پرسپولیس با رتبه دوازدهمی به پایان رسید. دنیزلی در نیم فصل سال ۱۳۹۰ با قراردادی یک سال و نیمه به باشگاه فوتبال پرسپولیس پیوست. اما در تیرماه 91 بخاطر مشکلات خانوادگی از این سمت استعفا کرد. در سال های ملتهب پرسپولیس، لیگ دوازدهم با مانوئل ژوزه شروع و در انتهای فصل با یحیی گل محمدی در رتبه هفتم به پایان رسید و پس از تساوی مقابل نفت تهران در هفته بیست و پنجم، از پرسپولیس کنار گذاشته شد.

علی دایی و حمید درخشان نیز نتوانستند نتایج خوبی کسب کنند. هنگامی که پرسپولیس نیز همانند بسیاری از باشگاه‌های دیگر ایرانی در بحران بود، نژادفلاح مدیرعامل وقت پرسپولیس، به استانبول رفت و با برانکو ایوانکوویچ وارد مذاکره شد؛ در نهایت باشگاه پرسپولیس با توجه به قول‌های حسین هدایتی جهت پرداخت مبلغ قرارداد برانکو، با او به توافق رسید و برانکو ایوانکوویچ سرمربی تیم فوتبال پرسپولیس شد. چهلمین سرمربی تاریخ باشگاه پرسپولیس، در ابتدا نتایج قابل قبولی با سرخپوشان به دست نیاورد و در شش بازی نخست در لیگ، تنها 4 امتیاز کسب کرد، اما با حمایت هوادارن و ارائه بازی قابل قبول و رکورد 21 بازی بدون شکست، تا یک قدمی قهرمانی پیش رفت ولی در هفته آخر با تفاضل گل، قهرمانی را به استقلال خوزستان واگذار کرد. مهم ترین اتفاق این سال، در گذشت هادی نوروزی بود.

9 مهر 1394 بر اثر ایست قلبی، کاپیتان پرسپولیس در گذشت تا پس از آن در دقیقه 24 هر بازی، هواداران یاد 24 ابدی پرسپولیس را گرامی بدارند.

مرحوم هادی نوروزی کاپیتان فقید پرسپولیس

دوران درخشان پرسپولیس با برانکو ایوانکوویچ استارت خورد. 3 قهرمانی متوالی در لیگ، راهیابی به فینال آسیا با وجود محرومیت از نقل و انتقالات و یک قهرمانی در جام حذفی از افتخارات پرفسور با پرسپولیس میباشد. در پایان لیگ هجدهم، برانکو با کسب دوگانه از پرسپولیس جدا شد و گابریل کالدرون آرژانتینی جانشین وی گشت. پرسپولیس در فینال لیگ قهرمانان آسیا 2018 در مجموع دو بازی رفت و برگشت مقابل کاشیما با نتیجه دو بر صفر شکست خورد و از قهرمانی باز ماند.

قهرمانی پرسپولیس با برانکو ایوانکوویچ

پس از کش و قوس های فراوان در شهریور 1395 کمیسیون نام ها در اداره کل ورزش و جوانان تهران بار دیگر نام پرسپولیس را برای این باشگاه به رسمیت شناخت.

مهم ترین رقیب پرسپولیس، استقلال تهران میباشد. پیشینه شهرآورد تهران به رقابت دو باشگاه شاهین تهران و تاج تهران باز می‌گردد. هسته اول هواداران با باشگاه شاهین شکل گرفت و سپس باشگاه تاج هم هواداران خود را یافت. در آن شهرآورد، شاهین سفیدپوش و تاج آبی‌پوش بود. این بازی به دلیل خاستگاه‌های سیاسی و اجتماعی متفاوت دو تیم از ابعاد غیر ورزشی نیز حساس و مهم بود. بعدها با انحلال باشگاه شاهین و جابجایی دسته‌جمعی بازیکنان آن به پرسپولیس، بازی‌های تاج و شاهین حساسیت خود را از دست داد و شهرآورد تاج – پرسپولیس و پس از انقلاب استقلال – پرسپولیس جایگزین آن شد. بهترین برد سرخپوشان در شهرآورد تهران به تاریخ 16 شهریور 1352 باز می‌گردد که در نهایت پرسپولیس با 6 گل به برتری رسید. این بازی به دلیل تداخل زمانی با مسابقات قهرمانی کشتی جهان، در غیاب دوربین ها برگزار شد.

نوستالژی/ هادی مهدوی کیا پیستون راست پرسپولیس در فصل ۷۹-۷۸

اخبار مرتبط

نوستالژی فوتبالی/ از راست: هادی مهدوی‌کیا، حامد کاویانپور، حمیدرضا رجبی، رضا جباری، علی انصاریان و حمید ابراهیمی در نمایی از بازی پرسپولیس و پاس در سال ۷۹

هادی مهدوی‌کیا: با شناختی که از مهدی دارم سرمربیگری تیم ملی امید را قبول نمی‌کند

محرومیت هادی مهدوی کیا و دو نفر دیگر با رای کمیته انضباطی

هادی مهدوی کیا: حامد لک یکی از دلایل صعود پرسپولیس بود

هادی مهدوی‌کیا: برگزاری مسابقات بدون تماشاگر بهتر از برگزار نکردن آن است

نوستالژی| تصاویری از بازیکنان فوتبال ایران در ادوار مختلف

مهدوی‌کیا: تیمی که به رقبای مستقیمش ببازد قهرمان نمی‌شود/ هواداران پرسپولیس صبور باشند

نوستالژی/ هادى مهدوى كيا پيستون راست پرسپوليس و عليرضا واحدى نيكبخت پيستون چپ استقلال در نمايى از شهرآورد ٤٧ در دوم مهر٧٨

هادی مهدوی کیا:مهدوی‌کیا:پرسپولیس 2 بر صفر استقلال را می‌برد/ برانکو فوتبال هجومی می‌خواهد

برخورد گرم دایی و هادی مهدوی کیا (عکس)