پایگاه خبری فوتبالی- تماشای فوتبالهای بیشمار اروپایی که از شبکه ورزش پخش میشود، یک سوال مهم و کلیدی را برای مخاطبان ایجاد میکند: آیا قانونهای داوری در اروپا با ایران فرق دارد؟ چرا برای یک صحنه مشابه، در اروپا تنها یک تصمیم گرفته میشود ولی در لیگ برتر، هر داوری به فراخور برداشتش یک تصمیم خلقالساعه میگیرد؟ چرا هیچ داوری در فوتبال اروپا بعد از بازی جلوی خبرنگاران سینه سپر نمیکند ولی در ایران، حتی داورهای پروازی! هم این توانایی را دارند که با ادبیات! زیبایشان مدام حرف بزنند؟
یک مرور نهچندان دقیق روی داوری فوتبال ایران، ثابت میکند هر مشکلی در این فوتبال حل شود، قصه مردان سیاهپوش حلشدنی نیست چون مرجعی برای برخورد با این اشتباهات مرگبار وجود ندارد و به همین دلیل، هر داوری در هر دیداری میتواند هر تصمیمی که دلش میخواهد را بگیرد و پس از پایان بازی، دیگران را به نادانی! متهم کند و خودش را دانای کل! بداند. طعنهآمیز اینکه درخصوص داوری و داوران، تکرار اشتباهات مشابه دیگر به یک عادت تبدیل شده و اگر داوری در یک صحنه خاص، تصمیم درستی بگیرد باید تعجب کرد. آنچه این آب تیره و کدر را گلآلودتر میکند، اظهارنظرهای کارشناسان داوری است که نشان میدهد برخیهایشان اصلا صحنه موردنظر و بازی را ندیدهاند.
زمانی را به یاد می آوریم که خروجی جلسات هفتگی کارشناسان داوری برای اعلام نظر درخصوص صحنههای مبهم دیدارهای لیگ برتر، صرفا به چند کیلو پوست موز و انواع پوست تخمههای کدو و آفتابگردان منتهی میشد.
برای مثال میتوان به هفته پنجم رجوع کرد؛ رویارویی مس و پرسپولیس در رفسنجان به قضاوت حسن اکرمی برگزار شد. داوری که چند سال قبل، یکی از مضحکترین پنالتیهای تاریخ فوتبال ایران را گرفت و خطای بشار رسن روی مدافع بادران را پنالتی اعلام کرد. اکرمی در این بازی هم یک پنالتی مشکوک گرفت. فارغ از درست یا غلط بودن چنین تصمیمی، آنچه کارشناسی به نام حیدر سلیمانی درباره صحت این تصمیم بر زبان آورد، ثابت کرد برخلاف تصور همگان، پایی که در سمت راست بدن هر فردی قرار دارد، پای چپ! است. او درحالی اعلام کرد دروازهبان مس با پای راستش بازیکن پرسپولیس را متوقف کرد که تصاویر به وضوح نشان میدهند اگر خطایی هم باشد حاصل از برخورد پای چپ دروازهبان است با آلکثیر. البته سلیمانی پیش از این هم با تجویز دو تصمیم مختلف برای یک صحنه مشابه در دیدارهای استقلال برابر پیکان و استقلال برابر سپاهان و روایت عجیبش از آنچه بین داور بازی پرسپولیس و گلگهر با داور چهارم گذشت، توانمندیاش را نشان داده بود.
درباره علیرضا فغانی نیازی به حرف زدن نیست. داوری که با اشتباهش، نتیجه یک فصل! لیگ برتر با بیش از 200 بازی را تغییر داد، همچنان تافته جدابافته است و تنها داور فعال فوتبال دنیا که با شبکه های رادیویی و تلویزیونی و روزنامه ها و حتی تلویزیون های اینترنتی هم مصاحبه میکند. فغانی البته همیشه خودش را با بقیه متفاوت دانسته که اگر جز این بود، از میلوراد مازیچ صرب بعد از نگرفتن خطای پنالتی روی دژآگه برابر آرژانتین در جام جهانی، عذرخواهی نمیکرد.
اینکه چه کسی به فغانی این حق را داده بود که به عنوان نماینده ایران از داور صرب معذرتخواهی کند هم جزو معماهای تاریخ فوتبال باقی خواهد ماند. قضاوت فغانی در همین معدود بازیهایی که به لیگ برتر افتخار همکاری داده، کم عجیب و غریب نبوده و صحنههای مشابه با تصمیمات مختلف نداشته است.
خروجی داوری فوتبال ایران را میتوان در لیگ قهرمانان آسیا و بازیهای مقدماتی جام جهانی دید؛ جاییکه اردن و امارات و قطر و ازبکستان و چین و ژاپن، داور دارند ولی ما به دلیل دوقطبی ایجاد شده بین ایران – استرالیا، داوری در این سطح نداریم.
در لیگ قهرمانان هم چند داور فعال ایرانی داریم؟ این اتفاق درحالی افتاده که ارکان فدراسیون فوتبال در دوران مدیریت جدید، صندلیهای مهم را به داوران (کامرانیفر، سخندان و افشاریان) سپرده است. قصه فوتبال ایران فعلا اینگونه است که کسی اعتراض نکند، بیانیه ننویسد، فریاد نزند چراکه داوران در حال اشتباه کردن هستند.
یادداشت از علیرضا خطیبی/ پایگاه خبری فوتبالی