پایگاه خبری فوتبالی- امیر حاج‌رضایی کارشناس فوتبال و رضا شجیع پژوهشگر حوزه ورزش روی خط برنامه وقت اضافه رادیو ایران آمدند و درخصوص بی‌اخلاقی‌های موجود حال حاضر فوتبال ایران که در دو هفته گذشته لیگ برتر شاهد آن بودیم، به گفت و گو پرداختند.
حاج‌رضایی در ابتدای سخنانش در رابطه با خشونت موجود در فوتبال ایران گفت: من دلایل زیادی برای وجود خشونت در فوتبال ایران میبینم. ظاهرا فوتبال ما به تفکر و متفکر نیاز ندارد. این صرفا ربطی به چندماه گذشته و فدراسیون جدید ندارد. یکی دو دهه هست که شرایط بدی که در هر زمینه ای به وجود آمده، کارشناسان و اهالی رسانه و اهل فن موضوعاتی را عنوان کرده اند و هیچ کدام از این ها عملی نشده اند. مساله ای مهم که من اعتقاد دارم حلقه ای مفقوده در فوتبال ایران است و بدون آن فوتبال رشد نخواد کرد، مساله ارتقای سطح فرهنگی است. اگر خاطرتان باشد دوره ای آمدند و گفتند به بااخلاق ترین بازیکن زمین جایزه می دهیم و یک موبایل می دادند و اسمش را گذاشته بودند کار فرهنگی. کسانی که به فکر این کار افتادند، خودشان فرسنگ ها از مسائل فرهنگی به دور بودند که این مربوط به بخش مدیریتی است. قصد ندارم فوتبال ایران را با فوتبال مدرن اروپا مقایسه کنم زیرا قابل قیاس نیستند اما می توانیم الگوهایی بگیریم و ببینیم که شبانه روز دارند فوتبال را پخش می کنند و در فضای رسانه ای برش هایی از فوتبال را میبینیم. ولی واقعا خیلی انگشت شمار مسائلی شبیه به چیزهایی که در آنجا اتفاق می افتد، در فوتبال کشورمان ببینیم. بحث دوم، قانون است. قوانینی که تدوین شده اند قوانینی ناکارآمد هستند و همین قوانین ناکارآمد در بعضی از مواقع نادیده گرفته می شوند و دور زده می شوند. برای نمونه فرض بفرمایید که یک باشگاهی مرتکب یک سری خلاف های اخلاقی و انضباطی می شود و تاریخ رسیدگی به این تخلفات به چند روز بعد موکول می شوند. در این فاصله این به زیان یک تیم و به سود تیم دیگری خواهد شد و در اینجا در واقع هیچ عدالتی در کار نیست. مدیرانی که در زمینه های مختلف فوتبال کشور مسئولیت دارند، به اعتقاد من تعمدا از زیر بار مسئولیت خودشان شانه خالی می کنند. اطلاعات بنده اطلاعات رسانه ای است چون من به هیچ ارگانی نزدیک نیستم. نه باشگاه ها و نه فدراسیون فوتبال. بر مبنای اهالی محترم رسانه من شنیده ام که ناظری که در اصفهان بازی سپاهان و پرسپولیس را نظارت می کردند، تمام ماجراها را سوتفاهم تلقی کرده اند. اگر ترسیده است، باید بگویم که آدم ترسو را نباید بگذارند سر کار و مسئول! گفتند بخشی از افراد حاضر در استادیوم دارند فحاشی می کنند، او گفت من نشنیدم! کسی که نمیبیند و نمیشنود باید برود بیمارستان! چرا آمده و ناظر شده است؟! اگر از فضای مجازی می ترسند، نباید مسئولیت قبول بکنند. چون خلاف عدالت دارند انجام وظیفه می کنند. آن ها به آنجا رفتند که یک مسابقه عادلانه برگزار کنند و آنچه در زمین رخ می دهد را ملاک قرار دهند.
شجیع در ابتدای سخنانش در همین رابطه گفت: کشتی ای که در حال غرق شدن است، یک قایق نجات دارد. آن قایق دست کسانی است که قدرت اصلی را در دست دارند. آن ها کسانی را از آن کشتی نجات می دهند که شبیه خودشان فکر کنند و بیشترین گرایش فکری و ذهنی به خودشان را دارا باشند. در فوتبال ما از جایی به بعد، یک سری افراد سوار این قایق شدند و شروع کردند همدیگر را تکثیر کردن. یک خرده‌فرهنگ اختصاصی را ایجاد کردند که کسانی که نمی توانند در آن فرهنگ خودشان را سازگار کنند، مثل همان نظریه معروف داروین، حذف می شوند یا به گوشه و حاشیه رانده می شوند. این صحبت ها دو سه دهه است که دارد انجام می شود و میبینیم که شرایط تغییری نمی کنند. به خاطر اینکه آن فرهنگ حاکم، یا بهتر است بگویم آن بی فرهنگی حاکم، اکنون غالب شده است و آن است که اکنون تصمیم به درستی یا نادرستی چیزی میگیرد. خرده‌فرهنگ‌ها این قابلیت را دارند که معنای درست و نادرست را تغییر بدهند. چندی پیش به من گفتند که شما در فوتبال نیستی و این حرف هایی که میزنی اگر اهالی فوتبال بشنوند، خنده‌شان می گیرد و این حرف ها مخصوص کلاس و درس هستند. ولی آقای حاج رضایی به خوبی به موضوعی اشاره کردند. من همیشه به دوستانی که این صحبت را می کنند اشاره میکنم که قبول، این ما هستیم که در کلاس درس هستیم و فوتبال را نمی فهمیم، شما در عوض فوتبال حرفه ای دنیا را نگاه بکنید. نگاه کنید که بازی به بازی، هفته به هفته و سال به سال دارند تلاش می کنند آن چیزی که هدف اصلیشان هست را محقق کنند؛ لذت بردن تماشاچی، لذت بردن بازیکنان، پخش شدن به بهترین شکل از رسانه ها و خروجی این شود چرخه ی یک اقتصادی که هفته به هفته زاینده تر می شود. برعکس ما. تا دیروز می گفتند که هوادار در ورزشگاه دلیل تشنج در مسابقه هاست. الان که هوادار در ورزشگاه ها نیست، پس چه شد؟ در رابطه با دلیل خشونت در فوتبال کشورمان، معتقدم که مسئولیت مدیران به مراتب حساس تر و مهم تر است. ما وقتی در رابطه با اخلاق صحبت می کنیم میگوییم که زیربنای اخلاق، فلسفه اخلاق است. افرادی که ایده آل گرا هستند میگویند که در هیچ جا نباید دروغ گفت حتی اگر بحث خطر جانی در میان باشد. یک سری دیگر هم نسبت گرا هستند و می گویند که به نسبت شرایط می توانی تصمیماتت را عوض کنی و رفتارت را تنظیم کنی. آن چیزی که نتیجه تحقیقات در فوتبال ما نشان می دهد، به دلیل همان فرهنگی که عرض کردم عده ای آن را ساختند و نهادینه کردند و چند دهه باید طول بکشد تا آن فرهنگ تغییر کند، امروز در فوتبال ما آدم هایی رشد می کنند که به شدت نسبیت گرایی بالایی دارند. بسته به موقعیت و شرایط، تصمیمشان، رفتارشان، نگاهشان و تفکرشان تغییر میکند. مثلا کسی به ناظر بازی زنگ میزند و می گوید که الان شرایط بدین شکل است و او نظرش عوض می شود. رسانه به او زنگ میزند و او تصمیمش عوض می شود. این سیستم و ساختار فوتبال دقیقا چنین چیزی را میطلبد. این، مصلحت اندیشی در بالاترین و شدیدترین حالت خودش است.
حاج رضایی در پایان سخنانش در رابطه با این موضوع که ما در سال های گذشته افرادی که بالقوه فرهنگ ساز بودند مانند فکری، دانایی فر، دهداری و ... در فوتبالمان داشتیم و چه شد که اکنون وضع به شکل موجود است، گفت: یاد دارم مطلبی مربوط به زمانی که ژنرال دوگول رییس جمهور فرانسه بود می خواندم. وقتی به ژان پل سارتر پیشنهاد کردند که وزیر فرهنگ شود، گفت که آیا فرانسه فرهنگی دارد که وزیر بخواهد؟ اگر همان فرهنگی است که در الجزایر دارد مردم را میکشد، وزیری نمی خواهد. چندی پیش به من پیشنهاد شد که به عنوان مشاور فرهنگی فدراسیون کار بکنم، در پاسخ، با استناد به آن جمله تاریخی گفتم که آیا فوتبال ما اصلا فرهنگی دارد؟ من کاری نمی توانستم بکنم. آقایانی که از آنها نام بردید دیگر در صحنه نیستند و خیلی از آن ها از این دنیا رفتند. بنابراین سیستم ما کاری کرد که عملا مردانی که نیت پاک داشتند و فرهنگ ساز بودند و شاگردان زیادی را تحویل جامعه دادند، اگر در قید حیات هم باشند، خانه نشین باشند. سیستم برمیگردد به افرادی که بتوانند خودشان را با این چارچوب وفق بدهند. تفاوت هایی هم در بین نسل ها بود. حالا این پولی که فراوان هم هست در فوتبال وجود دارد، خیلی ها را مشتاق به آمدن به سوی این فوتبال کرده و آن ها را در جایی قرار می دهد که جایشان نیست. بالاتر از آن ها هم این افراد را می خواهند. آدم هایی را نمی خواهد که چند و چون را بدانند. آن ها در سطح حرکت می کنند در حالی که نگاه به فوتبال عمیق است. همین چند روز پیش لسترسیتی 1-0 بازی را از چلسی برد. در جامی که بسیار اهمیت دارد و تا چند سال پیش ملکه انگلستان هم در ورزشگاه برای این دیدار حضور پیدا میکرد. در اواخر مسابقه گلی به ثمر می رسد و سیستم VAR آن گل را رد می کند. این باعث شد تیمی یک جامی را از دست بدهد، نه فقط یک مسابقه را. و در پایان دیدیم که هیچ اتفاقی نمی افتد. آقای توخل هم می گوید عصبانی نیستم و فقط ناراحتم به خاطر از دست دادن این جام.
6641
