به بهانه ۷۳ سالگی علی پروین؛ سلطان دیروز و امروز فوتبال ایران

به بهانه ۷۳ سالگی علی پروین؛ سلطان دیروز و امروز فوتبال ایران

وبسایت رسمی فوتبالی - چند بازیکن را در تاریخ فوتبال ایران می‌شناسید که با هر دو پا ایستگاهی زده و با هر دو پا توپ را هم به سه‌کنج دروازه حریف فرستاده باشد؟

به گزارش فوتبالی، علی پروین امروز ۷۳ ساله شد. ستاره فوتبال ایران که اگر قاب تصاویر بازی‌هایش سیاه و سفید نبود و هنرش در لانگ‌شات تک دوربین‌های تلویزیونی محدود نمی‌شد چه بسا حالا از او به عنوان موفق‌ترین لژیونر فوتبال ایران در اروپا نام برده می‌شد. مردی که هنرش حتی در سال‌های پایانی فوتبالش و در زمانی که چربی‌های اضافه‌اش از فواصل دور نیز مشخص بود باز به چشم می‌آمد و آنهایی که سن‌شان به دیدن بازی‌های جوانی‌اش قد نمی‌داد را به ذوق می‌آورد‌. مردی با ابهت که شاید تعریف کردن میزان ابهت او برای بچه‌ها و فوتبالیست‌های امروز اغراق‌آمیز جلوه می‌کند. آنها باور نمی‌کنند که نگاه غضب‌آلود پروین تا چه حد برای متحول کردن یک تیم اثرگذار بود و چگونه ابهت او باعث می‌شد که هر کسی در سال‌های پایانی فوتبالش جرات تکل زدن روی پای او را نداشته باشد.

پروین که در تمامی سال‌های مربیگری‌اش متهم به سنتی بودن می‌شد اولین قهرمانی را در سال‌های پس از انقلاب به فوتبال ایران هدیه داد. تاکتیک‌های زیرکانه، محافظه‌کارانه و جنگاوارانه او در پکن ۱۹۹۰ باعث شد تا پس از بیش از یک دهه ناکامی فوتبال ایران در آسیا، فوتبال ایران صاحب یک قهرمانی شود و بچه‌هایی که سال‌ها به اخبار جنگ و حواشی آن عادت کرده بودند، طعم یک افتخار ورزشی و متفاوت را هم بچشند. هر چند به پروین مربی می‌توان انتقاداتی را وارد کرد اما باید به خاطر داشت که او یکی از فعال‌ترین چهره‌های فوتبالی ایران در سال‌های پس از انقلاب بوده و به میزان حضورش در فوتبال، عملکردش نیز مورد بررسی و قضاوت قرار می‌گیرد.

پروین دهه شصت یک سلطان بلامنازع در فوتبال ایران بود‌. مردی کاملا موفق که فقط قدم زدنش در زمین چمن صدهزار نفر را به استادیوم می‌کشاند. فوتبال ایران لحظه‌های ورود پروین از رختکن به داخل زمین را فراموش نخواهد کرد. زمانی که او قدم زنان از وسط چمن آزادی به سمت نیمکت می‌رفت یک استادیوم خود را به خاطر او هلاک می‌کردند. میزان محبوبیت پروین در اوج دهه شصت و میانه دهه هفتاد تقریبا از محبوبیت هر فوتبالیست ایرانی در هر دوره‌ای بیشتر بوده و در این مورد او تنها یکی دو رقیب جدی دارد. مردی که بیش از دو دهه در فوتبال ایران مربیگری کرد و تنها یک بار شعار حیاکن رها کن شنید.

پروین که با هوشمندی اقتصادی ذاتی خود در بین هم نسلانش از وضع مالی بهتری برخوردار است، دوست و دشمن هم زیاد دارد و البته منتقدانی که تا سال‌ها جرات ابراز انتقاد از او را نداشتند. کم نبودند خبرنگارانی که با نرم‌ترین انتقادات از پروین مورد عنایت لشکر فداییان مرد محبوب سرخ قرار گرفتند. جایگاه سلطانی او جای هیچ انتقادی را برای هیچکس نمی‌گذاشت و تا سال‌ها انتقاد از او، هزینه زیادی در پی داشت! نگاه نکنید که در سال‌های اخیر پروین خندان و با نمک در جلوی دوربین حاضر می‌شود و با خبرنگاران مزاح می‌کند زمانی شرف یاب شدن به محضر او آیین خاص خود را داشت. با این حال پروین در سال‌های اخیر سعه صدر بالایی حتی در مقابل شاگردان سابقش که انگشت اتهام خود را به سمت او گرفته بودند به خرج داده و هیچگاه برخلاف دیگر فوتبالی‌ها که دست به شکایت‌شان خوب است، راه دادگاه و محکمه در پیش  نگرفته است.

علی پروین تاریخ زنده فوتبال ایران است. تاریخی که نه مکتوب شده و نه فیلم. ساختن فیلم مستند  و یا نوشتن کتابی در مورد او، از واجبات روزنامه‌نگاری ورزش ایران است که البته که کسی هنوز جرات ورود به این حیطه را نیافته و یا اینکه هنوز اجازه آن از سوی پروین داده نشده. اما چه خوب می‌شود اگر پروین را بتوان با همه خاطراتش به جلوی دوربین کشاند و یا او را به مصاحبه‌ای طولانی فراخواند‌.

یادداشت: حجت شفیعی

1984