سایت رسمی فوتبالی - ۲۰۰ هزار دلار حق پخش بازیهای آسیایی در شرایطی که یکی از شبکه‌های صدا و سیما تقریبا تمام آنتن خود را در طول روز وقف این بازی‌ها کرده و شبکه سه هم برخی مسابقات مهم را پوشش می‌دهد، رقم زیادی نیست.
به گزارش فوتبالی، از میان میلیون‌ها ایرانی، قطعا همگی مخاطب ورزش نیستند و خیلی‌ها شاید اصلا ندانند که بازیهای آسیایی در حال برگزاری است. با این حال تماشای گذری شبکه ورزش و نگاه‌های سرسری هم نشان می‌دهد که یک جای کار می‌لنگد. اینکه والیبال ژاپن و هند پخش می‌شود اما بازی تیم ایران نه! بسکتبال اندونزی و تیمی کم نام و نشان‌تر از آن هم روی آنتن می‌رود اما حتی یک فریم هم از بازی بسکتبالیست‌های ایران را نمی‌بینیم. در این میان اگر تصویر یا مصاحبه‌ای از ملی‌پوشان خودمان می‌بینیم، با پایین‌ترین کیفیت ممکن و قطع و وصلی‌های بسیار است که با موبایل و اینترنت ضعیف اندونزی ارسال می‌شود. حالا دلیل این اتفاق عجیب چیست و چرا شرایط هر روز بدتر می‌شود، سوال‌هایی است که در ادامه به آن می‌پردازیم.
دزدی آنتن، یک عادت زشت تکراری!
پخش بازیهای فوتبال با یک مستطیل سیاه و سفید در گوشه تصویر و صدای پس زمینه گزارشگر خارجی را هنگام تماشای مسابقات فوتبال به یاد داریم. شرایطی که روی اعصاب همه‌مان بود اما عادت کرده بودیم و شاید برای اغلب‌مان دلیل این اتفاق مهم نبود. امروز دیگر تقریبا همه می‌دانند که تصاویر آن مسابقات ورزشی از شبکه‌های ماهواره‌ای دزدیده می‌شد.
در سال‌های پس از آن و در دو دهه اخیر، شرایط کمی بهتر شد و بارها حق پخش رقابت‌های ورزشی از لیگ‌های فوتبال اروپایی تا المپیک و جام جهانی خریده شد و مردم توانستند با خیال راحت همه رقابت‌ها را تماشا کنند. اما هنوز هم که هنوز است، بسیاری از رقابت‌هایی که در رسانه ملی می‌بینیم، بدون پرداخت هیچ‌گونه پولی پخش می‌شود و در برخی موارد به راحتی می‌توان عنوان دزدی آنتن را برای آن در نظر گرفت.
در سال‌هایی که ما یاد گرفتیم و البته شاید هم مجبور شدیم برای بردن رویدادهای ورزشی روی آنتن، حق پخش پرداخت کنیم، شبکه‌ها و رسانه‌های مطرح خارجی و مسوولان برگزاری هم بستن راه دزدی آنتن را یاد گرفتند و هر روز پخش غیرقانونی رویدادها را دشوارتر می‌کنند.
داستان اینجاست که شبکه‌های بزرگ و اصلی دنیا حق پخش رقابت‌های مختلف را به طور یک‌جا می‌خرند و پس از آن به شبکه‌ها و کشورهای دیگر می‌فروشند. صدا و سیمای ایران هم یکی از این رسانه‌ها به شمار می‌رود که برای پخش قانونی این رویدادها مجبور به خریدن حق پخش است، الزامی که گاهی انجام و گاهی هم مثل امروز و بازیهای آسیایی دور زده می‌شود.
صدا و سیما لنگ ۲ میلیارد؟
صدا و سیما تا امروز اظهارنظر رسمی درباره ماجرای نخریدن حق پخش بازیهای آسیایی و مشکلاتی که برای خبرنگاران اعزامی‌اش ایجاد شده، نکرده. ماجرا از این قرار است که نخریدن حق پخش، باعث شده مسوولان برگزاری اجازه ورود دوربین‌های صدا و سیما و حتی برخی خبرنگارانش را به سالن‌های مسابقات ندهد.
اگرچه در این ماجرا اظهار نظر رسمی از صدا و سیما نداریم، اما شنیده‌ها می‌گوید حق پخش این رقابت‌ها تنها ۲۰۰ هزار دلار بوده که حتی با دلار آزاد این روزها رقمی در حدود ۲ میلیارد تومان می‌شود، رقمی که نباید برای رسانه ملی با گردش مالی عجیب و غریبش رقم زیادی باشد و نتواند از پس آن بربیاید. البته گویا این رقم بخشی از مبلغی است که صدا و سیما باید در قالب یک بسته (جام جهانی و بازیهای آسیایی) پرداخت می‌کرده که این اتفاق نیفتاده و به همین خاطر برای بخشی از این بسته با این مشکلات مواجه شده است.
۲۰۰ هزار دلار یا تقریبا ۲ میلیارد تومان حق پخش بازیهای آسیایی در شرایطی که یکی از شبکه‌های صدا و سیما تقریبا تمام آنتن خود را در طول روز وقف این رقابت‌ها کرده و شبکه سه هم برخی مسابقات مهم را پوشش می‌دهد، رقم زیادی نیست.آیا پخش دو هفته‌ای این رقابت‌ها و ده‌ها مدالی که حتی برای لحظه‌ای می‌تواند دل مردم را شاد کند، خواسته عجیبی است؟ با این حال ندادن حق پخش باعث شده تا به جای دیدن تصاویر با کیفیت، تصویربرداری‌های مخفیانه و پخش اسکایپی و بی‌کیفیت آنها را در رسانه ملی ببینیم.
از ورود مخفیانه تا دستگیری و دیپورت
از همان روز اول بازیهای آسیایی مشخص شد که ندادن حق پخش برای صدا و سیما مشکل جدی ایجاد کرده. حتی شنیده شد که مسوولان این سازمان پشیمان شده و تصمیم گرفتند حق پخش را بپردازند اما راه به جایی نبردند و این آغازی بود بر مشکلات عدیده خبرنگاران اعزامی صدا و سیما. برخی از این خبرنگاران حتی آی دی کارت بازی‌ها را هم نداشتند و برای ورود و خروج به دهکده و سالن‌های برگزاری رقابت‌ها دچار مشکل شدند. همین مشکل هم باعث شد تا خبرنگاران صدا و سیما با آی دی کارت دیگر همکاران‌شان از رسانه‌های مکتوب و مجازی به سالن‌ها بروند. بارها و بارها مسوولان برگزاری متوجه این ماجرا شدند و به این خبرنگاران تذکر دادند. با این حال چالش اصلی بر سر فیلمبرداری بود. دوربین‌ها که به هیچ وجه اجازه ورود نداشتند اما با گسترش و امکانات فوق‌العاده فضای مجازی مانند لایو اینستاگرام، مسوولان برگزاری از فیلمبرداری این خبرنگاران با موبایل هم جلوگیری کردند و آنها مجبور به استفاده پنهان از گوشی همراه خود شدند.
در نهایت مسوولان برگزاری این بازی‌ها که معمولا با شکیبایی برخورد می‌کنند، مجبور شدند یکی از خبرنگاران صدا و سیما را پس از شش بار تذکر رسمی دستگیر کنند. دستگیری که منجر شد مسوولان کمیته ملی المپیک و سفارت ایران در اندونزی تعهد بدهند که او را حداکثر تا روز دوشنبه به ایران بفرستند!
خرید بلیت و نشستن در میان تماشاگران
پس از ماجرای دستگیری و دیپورت یکی از خبرنگاران صدا و سیما، مشخص شد که صبر مسوولان برگزاری تمام شده و در برخورد با رفتارهای این خبرنگاران جدی هستند. همین اتفاق هم باعث شد تا به جای گرفتن آی دی کارت سایر خبرنگاران، تصمیم بگیرند بلیت بخرند و از سکوی تماشاگران گزارش‌های بی‌کیفیت اسکایپی خود را ارسال کنند. به همین خاطر است که در روزهای اخیر اگر تصویری از مسابقه یا مراسم اهدای مدال در رسانه ملی پخش شد، از راه دور و با زوم بسیار زیاد با دوربین تلفن همراه بوده که کیفیت غیرحرفه‌ای آن را پایین‌تر آورده است.
چرا صدا و سیما حقیقت را نمی‌گوید؟
صدا و سیما این روزها حاشیه‌های زیادی را پیرامون خودش می‌بیند. از پخش نشدن باکیفیت بازیهای آسیایی تا ماجرای دادگاه مسوول دفتر رییس جمهوری سابق و البته بستن حساب‌های کاربری این سازمان در توییتر، فیس‌بوک و چند شبکه اجتماعی دیگر. پس از اتفاق افتادن این آخری بود که صدا و سیما در معدود واکنش‌های رسمی‌اش اعلام کرد که مدیران این شبکه‌های اجتماعی «از روشن شدن واقعیت‌ها می‌ترسند.»
در بد بودن و محکوم بودن مدیران این شبکه‌های اجتماعی در بستن حساب کاربری صدا و سیما که شکی نیست. محدود کردن هر رسانه و شخص در اعلام نظر اشتباه‌ترین انتخاب است؛ خواه از جانب ما سر بزند و محدودکننده باشیم یا از سوی نهادی دیگر. با این حال صدا و سیمایی که می‌گوید مسوولان توییتر و فیس‌بوک از روشن شدن واقعیت می‌ترسند، چرا خودش واقعیت‌ها را برای مردم روشن نمی‌کند و نمی‌گوید چرا نمی‌تواند برخی مسابقات را پخش کند یا حق پخش بازیهای آسیایی را پرداخت نکرده. اگر روشن شدن واقعیت خوب است و صدا و سیما به آن معتقد است، خودش باید واقعیت‌ها را به بینندگانش بگوید، وقتی نام رسانه ملی را هم برای خود انتخاب می‌کند.
پخش از تلویزیون به تلویزیون
روند پوشش مسابقات و البته مراسم اهدای مدال بازیهای آسیایی به جایی رسیده که خبرنگاران صدا و سیما از روی ال سی دی با موبایل تصویربرداری می‌کنند و همان را برای بینندگان پخش می‌کنند! باور نمی‌کنید؟ ما هم باور نمی‌کردیم و وقتی تصویرش را دیدیم تصور کردیم که همین یک بار است اما چندین بار دیگر به صورت زنده دیدیم که صدا و سیما تصویری را به صورت زنده نشان می‌دهد که یک نفر با گوشی تلفن همراه از روی یک نمایشگر فیلمبرداری می‌کند. کیفیت تصویر هم آنقدر پایین است که نمی‌شود آن را به صورت تمام صفحه پخش کرد و باید مستطیلی کوچک باشد در وسط تلویزیون. با تصویر این اقدام در شبکه‌های مجازی هم شوخی‌های زیادی شده بود. یکی از خبرنگاران در حساب توییتر خود نوشته بود: «این‌دفعه نتونستن قفل شبکه رو باز کنن.»
