وبسایت رسمی برنامه نود - اولین تلاش ایران برای حضور در جام جهانی به جام جهانی 1974 آلمان بر می گردد، تلاشی که با بدشانسی به نتیجه نرسید. فوتبال ایران در آن زمان قدرت برتر قاره بود و پس از دو دوره قهرمانی در جام ملتها و حضور در المپیک مونیخ قصد داشت صعود به جام جهانی را هم تجربه کند، مطمئنا اگر یک سهمیه مجزا برای قاره آسیا در نظر گرفته می شد تیم ملی می توانست به سادگی راهی آلمان شود، اما در آن دوره از آسیا و اقیانوسیه تنها یک تیم جواز حضور در جام جهانی را کسب می کرد و همین مساله برای ایران دردسر ساز شد.
ایران پس از بالا آمدن از مرحله گروهی برای صعود استرالیا را پیش روی خود می دید ، استرالیا با عبور از نیوزیلند ، عراق و اندونزی حریف ایران شده بود و تیم پیروز دو بازی رفت و برگشت ایران - استرالیا جواز حضور در جام جهانی 74 را به دست می آورد .بازی رفت در سیدنی برگزار شد که میزبان سه بر صفر به پیروزی رسید.ایران قبل از دیدار با استرالیا یک بازی دوستانه با نیوزیلند برگزار کرد که آن مسابقه صفر – صفر مساوی شد. آن بازی تاثیر منفی روی بازیکنان گذاشت ، ضمن اینکه علی پروین هم مصدوم شد و دیدار رفت مقابل استرالیا را از دست داد و بدین ترتیب ایران یک شکست سنگین را مقابل استرالیا متحمل شد . با این حال ایرانی ها قصد داشتند در بازی برگشت جبران کنند. دوتیم 5 روز بعد در ورزشگاه آزادی به میدان رفتند ، دوگل نیمه اول پرویز قلیچ خانی 70 هزار نفر تماشاگر حاضر در ورزشگاه را به صعود امیدوار کرد، اما در نیمه دوم گلی رد وبدل نشد تا اولین تلاش ایران برای حضور در جام جهانی نا فرجام بماند.
پس از ناکامی در رسیدن به جام جهانی 1974 دومین تلاش ایران برای حضور در این رقابتها موفقیت آمیز بود. ایران در شرایطی پای به رقابتهای مقدماتی جام جهانی می گذاشت که در سال 1976 برای سومین مرتبه قهرمانی جام ملتهای آسا را جشن گرفته بود ، همچنین حضور ایران در المپیک هم ثابت می کرد که ایران در آن سالها قدرت بلامنازع فوتبال آسیا بود. قهرمان آسیا در دور اول رقابتهای انتخابی جام جهانی آرژانتین با عربستان و سوریه هم گروه شد که این دوتیم نه چندان قدرتمند نتوانستند دردسری برای ایران ایجاد کنند . ایران با مربی گری حشمت مهاجرانی در اولین گام در ریاض به مصاف عربستان رفت و با سه گل حریف خود را شکست داد. چند روز بعد شاگردان مهاجرانی میهمان سوریه بودند که با تک گل علی پروین میهمان خود را مغلوب کرد تا در همان دور رفت تکلیف تیم صعود کننده از گروه مشخص شود. در دور برگشت دیدارها جنبه تشریفاتی پیدا کرد ، طوری که سوریه حاضر نشد برای بازی به تهران بیاید و برای دیدار با عربستان هم مهاجرانی تیم دوم ایران را به مصاف این تیم فرستاد و در شیراز با دو گل حریف خود را شکست داد.
پنجه در پنجه زالگالو
در مرحله دوم ایران ، کویت ، استرالیا، هنگ کنگ و کره جنوبی به صورت رفت و برگشت به مصاف هم می رفتند و نهایتا تیم برتر جواز حضور در جام جهانی را کسب می کرد، این پنج تیم ، تیم های برتر آسیا و اقیانوسیه در آن دوره بودند . تیم ملی در اولین مسابقه در هنگ کنگ دو بر صفر حریف خود را شکست داد ، بازی بعدی ایران بازهم خارج از خانه بود و این مرتبه به مصاف کره‌جنوبی رفت که دو تیم به تساوی بدون گل رسیدند. سومین بازی ایران بازهم در خارج از ایران برگزار می شد و یک مسابقه بسیار سخت بود ، ایران باید در سیدنی به مصاف استرالیا می رفت ، جایی که چهار سال قبل درآنجا سه بر صفرمغلوب میزبان خود شده بود و جام جهانی را از دست داده بود ، اما این مرتبه ایران موفق شد با تک گل حسن روشن به یک برد ارزشمند دست پیدا کند.ملی پوشان کشورمان در آخرین بازی دور رفت خود با یک گل کویت را تهران شکست دادند تا در پایان این دور با 6 امتیاز ازبخت بسیار مناسبی برای صعود برخوردار شوند ( در آن زمان برد دو امتیاز داشت ).
در دور برگشت ایران سه دیدار خانگی پیش رو داشت. اما در اولین بازی با تساوی دو – دو مقابل کره جنوبی کارش گره خورد.در بازی بعدی مهاجرانی و شاگردانش کار راحتی داشتند و با سه گل هنگ کنگ را شکست دادند. در آن موقع رقابت برای سرگروهی بین ایران و کویت با مربی گری ماریو زاگالوی معروف پیگیری می شد و از آنجا که ایران در آخرین دیدار میهمان کویت بود برای اینکه در آن بازی به مشکل برنخورد باید در هفتمین دیدار خود استرالیا را شکست می داد. در چهارم آذرماه 1356 ، 95 هزار نفر به ورزشگاه آزادی آمدند تا صعود ایران را جشن بگیرند.تک گل "غفور جهانی" روی پاس علی پروین موجب شد تا ایران برای اولین بار راهی جام جهانی شود . ایران در آخرین دیدار خود که جنبه تشریفاتی داشت هم دو بریک در خانه کویت یپروز شد تا با اقتدار و بدون حتی یک باخت در صدر گروه قرار بگیرد .
نتایج ایران در دیدارهای مقدماتی :
* عربستان صفر – ایران 3 ( غلامحسین مظلومی 2 گل ، حسن روشن )
* سوریه صفر – ایران یک ( علی پروین )
* ایران 3 – سوریه صفر ( سوریه در زمین حاضر نشد )
* ایران 2 ( محسن یوسفی ، حبیب شریفی ) – عربستان صفر
* هنگ کنگ صفر – ایران 2 ( حسین کازرانی و غفور جهانی )
* کره جنوبی صفر – ایران صفر
* استرالیا صفر – ایران یک ( حسن روشن )
* ایران یک ( حسن روشن ) – کویت صفر
* ایران 2 ( حسن روشن 2 گل ) – کره جنوبی2
* ایران 3 ( غفورجهانی 2گل ، حسین کازرانی ) – هنگ کنگ صفر
* ایران یک ( غفور جهانی ) – استرالیا صفر
* کویت یک – ایران 2 ( بهتاش فریبا و حبیب خبیری )
تجربه یک امتیازی
ایران در جام جهانی 1978 با هلند ، پرو و اسکاتلند هم گروه شد ، ملی پوشان ایرانی قبل از حضور در آرژانتین دیدارهای تدارکاتی خوبی را پشت سر گذاشتند اما از آنجا که برای حضور در جام جهانی بی تجربه بودند در آنجا نتوانستند آن طور که پیش بینی می شد کار کنند. ایران با دو باخت و یک تساوی به کار خود در جام جهانی پایان داد . با این حال تساوی مقابل اسکاتلند نتیجه ای بسیار ارزشمند برای فوتبال ایران محسوب می شد. ایران در اولین گام تیم قدرتمند و مدعی هلند را پیش روی خود می دید که با سه گل رنسینبرینگ مغلوب حریف خود شد. دو گل هلندی ها از روی نقطه پنالتی به دست آمد. چهار روز بعد تیم ملی کشورمان در دومین دیدار خود به مصاف اسکاتلند رفت و در حالیکه با گل به خودی آندرانیک اسکندریان از حریف خود عقب افتاده بود با گل ایرج دانایی فرد کار را به تساوی کشاند تا اولین امتیاز خود در تاریخ جام جهانی را دشت کند.
در آخرین گام ایران با پرو بازی داشت ، ایران می توانست در صورت پیروزی با سه گل به دور بعد هم صعود کند ، اما آرزوهای بازیکنان ایران خیلی زود رنگ باخت چراکه حریف به لطف درخشش ستاره خود تئوفیلو کوبیلاس چهار بر یک ایران را شکست داد. بازهم ناصر حجاری دو گل از روی ضربات پنالتی دریافت کرد. تک گل ایران را حسن روشن به ثمر رساند.
بازی های ایران در جام جهانی 1978:
* ایران صفر – هلند 3
3 ژوئن 1978
ورزشگاه سن مارتین مندوزا
گل ها: راب رنسینبرینک ( 40 پنالتی ، 62 ، 79 پنالتی )
داور:آلفونسو گونزالس ( مکزیک )
بازیکنان اخطاری ایران: آندرانیک اسکندریان
ایران : ناصر حجازی ، آندرانیک اسکندریان ،حسن نظری ، نصراله عبدالهی ، حسین کازرانی ، ابراهیم قاسمپور ، حسن نایب آقا ، علی پروین ( کاپیتان )، محمد صادقی ،غفور جهانی و حسین فرکی ( حسن روشن 50 )
مربی : حشمت مهاجرانی
*ایران یک – اسکاتلند یک
7 ژوئن 1978
ورزشگاه چاته ئائو کاره راس کوردوبا
گل ها :آندرانیک اسکندریان (43 – گل به خودی ) برای اسکاتلند و ایرج دانایی فرد (60 ) برای ایران
داور:یوسف دیائه ( سنگال )
بازیکنان اخطاری ایران: آندرانیک اسکندریان
ایران : ناصر حجازی ، آندرانیک اسکندریان ،حسن نظری ، نصراله عبدالهی ، حسین کازرانی ، ابراهیم قاسمپور ، ایرج دانایی فرد ( حسن نایب آقا 89 )، علی پروین( کاپیتان ) ، محمد صادقی ،غفور جهانی و حسین فرکی ( حسن روشن 84 )
مربی : حشمت مهاجرانی
*ایران یک – پرو4
11 ژوئن 1978
ورزشگاه چاته ئائو کاره راس کوردوبا
گلها : خوسه ولاسکوئس ( 2 ) و تئوفیلو کوبیلاس ( 36 پنالتی ، 39 پنالتی ، 79 ) برای پرو، حسن روشن ( 41 ) برای ایران
داور: آلوژی جارگوز ( لهستان )
بازیکنان اخطاری ایران: حسن نظری
ایران : ناصر حجازی ، جواد اله وردی ،حسن نظری ، نصراله عبدالهی ، حسین کازرانی ، ابراهیم قاسمپور ، ایرج دانایی فرد ،علی پروین( کاپیتان ) ، محمد صادقی ،حسن روشن ( بهتاش فریبا 66 ) و حسین فرکی (غفور جهانی 51)
مربی : حشمت مهاجرانی
